Ως Δήμαρχος ενός νησιού που δέχθηκα τα τελευταία 4 χρόνια εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες, έχω ασχοληθεί με το πρόβλημα εντατικά, εκ του σύνεγγυς και εις βάθος, όχι μόνον στην Ελλάδα, αλλά και διεθνοποιώντας το στα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα.
Κύριε Αγγελόπουλε, ποια θα είναι η πρώτη προτεραιότητα σας, ως ευρωβουλευτή;
Η πρόσκληση του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι πολύ τιμητική και κατά τη γνώμη μου εκφράζει την προτεραιότητα που δίνεται στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, δηλαδή ότι μεταστρέφεται και αλλάζει η συζήτηση και ο διάλογος και προς αυτή, και λόγω του ρήγματος που έχει δημιουργηθεί προς την ευρωπαϊκή ιδέα στην ελληνική και όχι μόνο κοινωνία. Η φωνή της Αυτοδιοίκησης μπορεί να φέρει πρακτικά αποτελέσματα και στο μεταναστευτικό / προσφυγικό με γνώση και εμπειρία καθημερινή της διαχείρισης ενός μείζονος θέματος. Βεβαίως το διακύβευμα αφορά και σε όλη την Ευρώπη, και πολύ περισσότερο ακόμα και από την Κεντρική Ευρώπη αφορά στα εξωτερικά της σύνορα.
Το Βόρειο Αιγαίο και όλος ο νησιωτικός ελληνικός χώρος, έχει ανάγκη από ουσιαστικές παρεμβάσεις, συνεχείς και επίμονες προσπάθειες, ώστε να κερδίσει το ρόλο που μας ανήκει στην Ε.Ε. Έχουμε έναν πλούτο αναξιοποίητο που δεν αρκεί να διαχειριζόμαστε ως ο φτωχός συγγενής της Ευρώπης. Ως ο “πάροχος” ήλιου και θάλασσας, κατά το παρωχημένο “Welcome to Greece”. Οι πολίτες της νησιωτικής Ελλάδας, δεν είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας και δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως οι καλοκαιρινοί μας φίλοι.
Ο Οδικός Χάρτης για τη Νησιωτικότητα, το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 4ης Φεβρουαρίου του 2016 για την κατάσταση στα Ευρωπαϊκά νησιά, οι διαβουλεύσεις για τα φορολογικά καθεστώτα στα νησιά, η πρόσφατη μάχη για το ΦΠΑ στα ελληνικά νησιά που συνεχίζεται και στις 5 Απριλίου συζητείται στο ΣτΕ, οι νέες πολιτικές για τις μεταφορές, τα ευρωπαϊκά δίκτυα, την ενεργειακή αυτοτέλεια, οι επιπτώσεις από την προσφυγική/μεταναστευτική κρίση, η προστασία και η ασφάλεια των συνόρων της Ευρώπης που επηρεάζει άμεσα τα νησιά αλλά και η ανάδειξη των νησιών ως αυτοτελών πολιτιστικών χώρων και τουριστικών προορισμών μας οδηγούν σε ένα κρίσιμο σημείο ανάληψης ευθύνης και πρωτοβουλιών. Οφείλουμε να εκφέρουμε έναν συγκροτημένο "Ευρωπαϊκό" πολιτικό λόγο. Να καταστρώσουμε και εφαρμόσουμε συγκεκριμένη στρατηγική.
Πρέπει να προχωρήσουμε στην αξιοποίηση όλων των μέσων για την ανάδειξη και εφαρμογή της Νησιωτικότητας, θέμα στο οποίο, φυσικά, ανήκουν και η εφαρμογή μονίμως χαμηλότερων συντελεστών ΦΠΑ σε όλα τα νησιά, καθώς και η πλήρης αποσύνδεση του θέματος από τις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές.
Η Ελλάδα είναι η πλέον νησιωτική χώρα της Ευρώπης, αλλά, δυστυχώς, ελάχιστα απ’ όσα προβλέπει ακόμη και το Σύνταγμά μας υλοποιεί εντός αυτού του πλαισίου, προκειμένου τα νησιά μας να έχουν πραγματικά ίσες ευκαιρίες με τις ηπειρωτικές περιοχές, ξεπερνώντας τα εγγενή μειονεκτήματα τους,λόγω της γεωγραφικής τους θέσης και της απομόνωσής τους.
Ως Δήμαρχος Σάμου, αλλά και πρόεδρος της επιτροπής νησιωτικής πολιτικής της ΚΕΔΕ, έχω αποκτήσει ουσιαστική γνώση γύρω από το ζήτημα αυτό και έχω αγωνιστεί προκειμένου να ληφθούν πραγματιστικά και βιώσιμα μέτρα προς τη σωστή κατεύθυνση, τόσο εντός χώρας όσο και στην Ευρώπη. Και αυτό σκοπεύω να κάνω και στην Ευρωβουλή, εφόσον οι συμπολίτες μου από όλη την Επικράτεια με τιμήσουμε με την ψήφο τους και μου εμπιστευτούν την εκπροσώπησή τους στο κοινοβούλιο της Ευρώπης.
Προσφυγικό-μεταναστευτικό: Μείζον θέμα, χωρίς αντιμετώπιση για τα νησιά του Βορείου Αιγαίου αλλά και πολλές περιοχές της χώρας. Υπάρχει λύση;
Το προσφυγικό/μεταναστευτικό αποτελεί αιτία σοβαρών τριβών και δημιουργίας διαβρωτικών και διασπαστικών τάσεων στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το πρώτο επίπεδο αφορά στη διαχείριση εντός των συνόρων μας ενός θέματος που έχει ανθρωπιστικό περιεχόμενο, διαχειριστικό αντικείμενο και πολιτικό μήνυμα. Σε αυτό το επίπεδο υπάρχει πλήρης αποτυχία, καθώς εγκλωβίζονται διαρκώς από 12.000 έως 20.000 ανθρώποι στο Βόρειο Αιγαίο. Πολλοί από αυτούς έχουν προσφυγικό προφίλ, πολλοί έχουν ολοκληρώσει τις διαδικασίες ασύλου, αρκετοί είναι έτοιμοι να φύγουν για άλλες χώρες. Την ίδια στιγμή έχεις να διαχειριστείς μια ιδιαίτερα ευαίσθητη κατηγορία, όπως τα ασυνόδευτα παιδιά. Είναι μια τραγωδία για τη χώρα μας να μη μπορούμε να κάνουμε κάτι για 2.700 παιδιά σε όλη την Ελλάδα και να επικαλούμαστε αδυναμία δομών σίτισης, στέγασης αφήνοντάς τα έκθετα. Χαρακτηριστικά θα σας πω ότι η Σουηδία έχει δεχθεί 60.000 ασυνόδευτα παιδιά αλλά εδώ λόγω ιδεοληψίας δε δεχόμαστε ούτε η βοήθεια του ιδιωτικού τομέα για την κάλυψη αυτών των αναγκών.
Ως Δήμαρχος ενός νησιού που δέχθηκα τα τελευταία 4 χρόνια εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες, έχω ασχοληθεί με το πρόβλημα εντατικά, εκ του σύνεγγυς και εις βάθος, όχι μόνον στην Ελλάδα, αλλά και διεθνοποιώντας το στα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα.
Υπάρχουν διάφορες λύσεις - προσεγγίσεις για τις οποίες χρειάζεται προγραμματισμός και δραστηριοποίηση άμεση και αποτελεσματική. Συγκεκριμένα. Η δημιουργία ενδιάμεσου μηχανισμού για την εξέταση αιτήσεων ασύλου σε χώρες που έχουν αποδεχθεί να κατανεμηθούν πρόσφυγες. Η υλοποίηση της στρατηγικής ασφάλειας συνόρων με την ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής και την αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για τις επιστροφές των παράτυπων μεταναστών, ώστε να γίνει πιο αποτελεσματικό το σύστημα των επανεισδοχών και η ενίσχυση της λειτουργίας της υπηρεσίας ασφάλειας των συνόρων Frontex. Εξειδίκευση της κοινής δήλωσης Ευρώπης - Τουρκίας ώστε να μην μετατρέπονται τα νησιά μας σε αποθήκες ανθρώπων. Η αποσυμφόρηση σε βάθος 6μήνου των ελληνικών νησιών. Η κάλυψη της ευαλωτότητας με την υποστήριξη δικτύων, όπως το «Ευρωπαϊκό Δίκτυο Πόλεων για την Αλληλεγγύη» σε ανταπόκριση του Ευρωπαϊκού αιτήματος που υπεβλήθη στις 3 Οκτωβρίου 2015 από τους Δήμους Στρασβούργου, Κατάνια και Ροβερέτο, με στόχο την ενδυνάμωση του συντονισμού των δράσεων και πρωτοβουλιών για την υποδοχή προσφύγων. Και, τέλος, η επιστροφή στην Τουρκία όσων ανθρώπων δεν έχουν προσφυγικό προφίλ.
Προέρχεστε από την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Μπορεί ο ρόλος της, να αναβαθμιστεί μέσω Ε.Ε.;
Στην ασταθή Ευρώπη των ημερών μας διαθέτουμε ένα αναξιοποίητο όπλο. Την αδιαμφισβήτητη υπεροχή μας στο νησιωτικό ευρωπαϊκό χώρο που σε συνδυασμό με μια νέα μεταρρυθμιστική στρατηγικής για τα Ευρωπαϊκά νησιά, θα μας φέρει στην πρώτη γραμμή του Ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος. Στην πρώτη γραμμή των κρατών που εκπροσωπούν τις πρώτες ανθρώπινες αξίες, τη δικαιοσύνη, την ισονομία, την ελευθερία, την δημοκρατία και την αλληλεγγύη αλλά και το Ευρωπαϊκό πολιτιστικό κεκτημένο.
Κυρίαρχο στόχο αποτελεί η αναβάθμιση του διεθνούς ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο πλαίσιο της προσπάθειας για μια Ευρώπη πιο κοντά στον πολίτη.
Η θητεία μου ως Δημάρχου Σάμου σε μια περίοδο οξείας οικονομικής κρίσης, αλλά και δραματικής έξαρσης του προσφυγικού, σε συνδυασμό με τη θέση μου ως εκλεγμένου Αντιπροέδρου στο Κογκρέσο Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης - θεσμό με 648 αιρετούς που εκπροσωπούν περίπου 200.000 Δήμους και Περιφέρειες από τις 47 χώρες – μέλη του Συμβουλίου - με έχουν πείσει ότι η αμεσότητα της επαφής της τοπικής αυτοδιοίκησης με την καθημερινότητα της κοινωνίας, μπορεί να αποτελέσει καταλυτικό στοιχείο για τον εξορθολογισμό των ευρωπαϊκών πολιτικών και τη στροφή τους προς μια κατεύθυνση με πιο ανθρώπινο πρόσωπο, μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και σαφέστερα πιο ευοίωνη αναπτυξιακή προοπτική.
Αντί να περιμένουμε την υιοθέτηση και εξειδίκευση συγκεκριμένων πολιτικών είναι σημαντικό να προσπαθήσουμε να χαράξουμε εμείς ως χώρα, ως κράτος μέλος, πολιτικές μέσα στο υπάρχον θεσμικό πλαίσιο, προτείνοντας μεταρρυθμίσεις που θα μπορούσαν να καινοτομήσουν στην Ευρώπη του σήμερα.
Έχουμε την μεγάλη ευκαιρία σε αυτές τις Ευρωεκλογές. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δείξει ότι η κατεύθυνση ως προς τη χάραξη πολιτικής θα είναι προσανατολισμένη στην αποκεντρωμένη Περιφερειακή Διοίκηση. Οι αποφάσεις και οι ενισχύσεις θα εκπορεύονται από την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Είναι η στιγμή που η μεγάλη φιλελεύθερη παράταξη της Νέας Δημοκρατίας μπορεί να πρωτοπορήσει και να θέσει την ατζέντα μαζί με τις φίλιες δυνάμεις του Ευρωκοινοβουλίου προς αυτήν την κατεύθυνση.
Το κεντρικό σύνθημα σας είναι: Για μια Ευρώπη, πιο κοντά στην Ελλάδα και για μια Ελλάδα, πιο κοντά στην Ευρώπη; Πως μπορεί να επιτευχθεί αυτό;
Δεν πρόκειται για ένα απλό σύνθημα αλλά για μια πολιτική που πρέπει να εφαρμοστεί και να φέρει το προσδοκώμενο αποτέλεσμα. Θα σας απαντήσω, λοιπόν, με κάποια παραδείγματα εφαρμογής αυτής της πολιτικής.
Ας πάρουμε το θέμα της Νησιωτικότητας που προανέφερα. Ένας ευρωβουλευτής ή μια ομάδα από εκπροσώπους νησιωτικών περιοχών της Ευρώπη, μπορεί να κάνει τις αναγκαίες παρεμβάσεις, να πιέσει σε επίπεδο νομοθεσίας με βάση το κείμενο του Κοινοβουλίου και τις σχετικές αποφάσεις για τη δημιουργία ενός παρατηρητηρίου για τα νησιά. Να προσπαθήσει να νομοθετήσει και να φέρει την πρόταση για μια διαλειτουργική υπηρεσία εντός του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Με αυτόν τον τρόπο υπηρετούν οι εκπρόσωποί μας, όχι μόνο τα στενά συμφέροντα του τόπους τους, αλλά της θαλάσσιας περιοχής της Ε.Ε.
Να, πώς μπορεί η Ευρώπη να συνδεθεί στενά με την Ελλάδα, στηρίζοντας ένα αίτημα και μια πολιτική με απτά αποτελέσματα, ώστε να βιώνεται ως μια δύναμη πιο κοντά μας. Και ταυτόχρονα η Ελλάδα να έρθει ουσιαστικά πιο κοντά όχι μόνο στους θεσμούς της Ένωσης αλλά και στις εφαρμοσμένες πολιτικές που θα εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα της.
Άλλο παράδειγμα είναι η δημιουργία δικτύων και η εισήγηση θεμάτων που θα παρακινήσουν και αφυπνίσουν τις ευρωπαϊκές υπηρεσίες προς αυτήν την κατεύθυνση. Δεν αρκεί να ελέγχουμε τις αποφάσεις τους, οφείλουμε να έχουμε αλληλεπίδραση και συστηματική παρέμβαση σε αυτές. Στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής, επί παραδείγματι, η μελέτη για το δίκτυο κοινωνικής προστασίας και του πώς το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο μπορεί να διευρύνει το αντικείμενό του και να περιλάβει περιθωριοποιημένες κοινωνικές ομάδες.
Αλλος τομέας είναι η διαχείριση των χρηματοδοτικών εργαλείων, όπως του ΕΣΠΑ. Τα κονδύλια που δίνονται πρέπει να είναι στοχευμένα και να κατευθύνονται σε έργα οριζόντια, όπως σε έργα διαχείρισης απορριμμάτων, έργα ανακύκλωσης, έργα πράσινης αναβάθμισης. Αυτά είναι ενέργειες που αφορούν σε όλη την Ελλάδα κι όχι μόνο κάθε Περιφέρεια.
Χρέος μας είναι να ακολουθούμε τις γραμμές πολιτικής της ευρωπαϊκής ομάδας όπου ανήκουμε, διατηρώντας την εθνική ουδετερότητά μας. Έτσι θα παραχθεί μια δυνατή ευρωπαϊκή εκπροσώπηση και δε θα μείνει το μήνυμα αυτό ένα ευχολόγιο.
Βλέπετε να αλλάξει κάτι, με τους Ευρωβουλευτές που θα εκλεγούν από την Ελλάδα, στην Ε.Ε και την φιλοσοφία της; Κάποτε λέγαμε η Ευρώπη των Εθνών, τώρα τι;
Η χώρα μας δεν έχει το περιθώριο να εκπροσωπηθεί “χαλαρά” ή “αφανώς” στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την πενταετία 2019-2024. Πρέπει να εκπροσωπηθεί με τρόπο δυναμικό, με πρωτοβουλίες, με έντονη και ενεργό παρουσία, με γνώση, προτάσεις και επιχειρήματα.
Η Νέα Δημοκρατία, είναι η κατεξοχήν ευρωπαϊκή παράταξη στην Ελλάδα. Ο ιδρυτής της, Κωνσταντίνος Καραμανλής, ήταν ο ηγέτης που οραματίστηκε και πέτυχε την ένταξή μας στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Και σήμερα, η Νέα Δημοκρατία του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι το κόμμα που πιστεύει βαθιά και ειλικρινά στις αξίες που διαποτίζουν την ευρωπαϊκή οικογένεια, το κόμμα που αταλάντευτα και χωρίς παλινωδίες αντιμετωπίζει την ιδέα “Ευρώπη” ως το φυσικό χώρο της Ελλάδας.
Με πρόγραμμα, αρχές και θέσεις που ανταποκρίνονται στον πυρήνα των αναγκών των Ευρωπαίων πολιτών, αλλά και απαντούν στην ουσία των ζητημάτων που απασχολούν την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Νέα Δημοκρατία θα αναδειχθεί με μεγάλο ποσοστό, ως η νικήτρια των επερχόμενων Ευρωεκλογών. Είμαστε μια δύναμη ποιότητας, αξιοπιστίας και συγκροτημένης πολιτικής που περιλαμβάνει για παράδειγμα την προστασία των συνόρων μας και ουσιαστικό πρόοδο της κοινής πολιτικής άμυνας.
Αυτό που πρέπει να κατανοήσει ο Έλληνας ψηφοφόρος είναι ότι η ψήφος στις ευρωεκλογές δεν είναι ψήφος αδύναμος και ασήμαντος. Στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο κρίνονται ζητήματα που επηρεάζουν τη ζωή και την καθημερινότητά μας, αλλά κυρίως τη θέση της χώρας μας στον ευρωπαϊκό και διεθνή χάρτη, την ενίσχυση της φωνής μας και την υλοποίηση πολιτικών που θα συναποτελούν επιλογή των εκπροσώπων μας στην Ευρωβουλή. Μιλάμε πλέον, λοιπόν, για την Ευρώπη των πολιτών. Που συμμετέχουν και δεν ανήκουν απλά σε μια μεγάλη οικογένεια, που έχει αλλά και ενισχύει οικονομικά, γεωστρατηγικά, κοινωνικά και πολιτικά συμφέροντα μας στο διεθνή χώρο.
Θεωρείτε ότι το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών θα είναι καταλύτης για πολιτικές εξελίξεις;
Δε θα μπορούσε να είναι διαφορετικά. Αυτές οι Ευρωεκλογές λαμβάνουν χώρα σε μια περίοδο ανόδου του ευρωσκεπτικισμού. Σε μια περίοδο που το ευρωπαϊκό οικοδόμημα τρίζει από τη βάση του, με τις πολιτικές παρατεταμένης λιτότητας και τις φωνές εξόδου από την οικογένεια να έχουν κερδίσει έδαφος.
Καλούμαστε με υπευθυνότητα να αντιμετωπίσουμε, αναλύσουμε και αντιμετωπίσουμε τα αίτια των άκρων. Σε μια Ευρώπη χωρίς ορίζοντα, όπου οι άνθρωποι νιώθουν απογοητευμένοι, και είναι έρμαια προπαγανδιστικών φωνών, δε μπορεί παρά να έχεις άκρα.
Αυτό το στοίχημα, της ενδυνάμωσης των προοδευτικών, ενωτικών πολιτικών δυνάμεων, της ισχυρής παρουσίας εκλεγμένων αντιπροσώπων στην Ευρωβουλή με “σημαία” την ενδυνάμωση κι όχι τη διάλυση του οικοδομήματος, μπορεί να οδηγήσει σε εξελίξεις πανευρωπαϊκά, που δε θα αφήσουν εκτός επιρροής και τη χώρα μας.
Σε ό,τι αφορά στο μήνυμα για τη χώρα μας, καλώ όλους τους πολίτες και ιδιαίτερα τους νέους, με σύνεση και ψυχραιμία να αποφασίσουν για ένα κοινό μέλλον, χωρίς λαϊκισμό και ψευδοδίλημμα προοδευτισμού. Να ψηφίσουν με γνώμονα την ειλικρίνεια και την αλήθεια.
[31.03.2019]: Συνέντευξη στην εφημερίδα ΓΝΩΜΗ και στο δημοσιογράφο Μαρίνο Γράψα
