Αποδέχθηκα την πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη διότι τα ευρωπαϊκά πράγματα μου είναι ήδη πολύ οικεία. Έχω ήδη ασχοληθεί μ’ αυτά, στην πράξη, για πάνω από 25 χρόνια.
Κ. Αγγελόπουλε, πώς πήρατε την απόφαση να κάνετε το βήμα από την αυτοδιοίκηση στην Ευρωβουλή; Για να μην διεκδικήσετε μια νέα θητεία στον δήμο σας;
Το Ευρωψηφοδέλτιο συγκροτείται αποκλειστικά από τον πρόεδρο του κόμματος, Κυριάκο Μητσοτάκη. Η πρότασή του να συμπεριληφθώ σ’ αυτό ήταν ιδιαίτερα τιμητική και θεωρώ ότι αποτελεί δικαίωση και του λαού της Σάμου, που στάθηκε απέναντι στο μείζον θέμα του προσφυγικού / μεταναστευτικού με τρόπο που διαφήμισε την Ελλάδα διεθνώς, ως λίκνο ανθρωπισμού, αλληλεγγύης και σεβασμού στις ιδέες που εδώ γεννήθηκαν πριν από χιλιάδες χρόνια και σήμερα αποτελούν την αξιακή ραχοκοκαλιά του πολιτισμένου κόσμου.
Η εμπειρία που αποκομίσαμε ως δημοτική αρχή αυτά τα πολύ έντονα πέντε χρόνια, είναι, δυστυχώς πολύ πλούσια. Είναι, όμως, συγχρόνως και βιωματική, άμεση, δεν είναι άσκηση επί χάρτου. Μαζί με τους συμπολίτες μου, αλλά και σε στενή συνεργασία με τους Δημάρχους Λέσβου, Χίου, Κω και Λέρου -με τους οποίους, σημειωτέον, δεν είχαμε κοινή πολιτική προέλευση ή θέσεις - ζούμε το πρόβλημα αυτό ως καθημερινότητά μας, το γνωρίζουμε από μέσα και εις βάθος. Θεωρώ ότι αυτό αποτελεί σημαντικό εφόδιο ώστε να διεκδικήσουμε από την Ε.Ε. λύσεις εφαρμόσιμες και ρεαλιστικές, που να εξασφαλίζουν και τις τοπικές κοινωνίες, αλλά και την ανθρωπιστική αντιμετώπιση προσφύγων και μεταναστών, με βάση όσα προβλέπει το διεθνές δίκαιο.
Παράλληλα, οφείλω να σας πω ότι αποδέχθηκα την πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη και διότι τα ευρωπαϊκά πράγματα μου είναι ήδη πολύ οικεία. Όχι μόνο λόγω των σπουδών μου, που είναι απολύτως σχετικές, αλλά και επειδή έχω ήδη ασχοληθεί μ’ αυτά, στην πράξη, για πάνω από 25 χρόνια.
Διετέλεσα Νομικός Σύμβουλος της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα επί 9 χρόνια. Πέρασα, ως επιστημονικός συνεργάτης περίπου 3,5 χρόνια στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπου εργάστηκα σε τρεις σημαντικές επιτροπές. Από το 2014 εκπροσωπώ την ΚΕΔΕ στο Κογκρέσο Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης, έναν ισχυρότατο θεσμό, που απαρτίζεται από 648 αιρετούς και αντιπροσωπεύει 200.000 αρχές Τοπικής και Περιφερειακής αυτοδιοίκησης των 47 κρατών μελών. Η ολομέλεια του Κογκρέσου με εξέλεξε Αντιπρόεδρό του το 2016 και ξανά τον Οκτώβριο του 2018.
Εξαιτίας του προσφυγικού, αλλά και του αγώνα που δίνω χρόνια τώρα για να ισχύσουν και στην Ελλάδα οι ευρωπαϊκά εφαρμοσμένες αρχές της νησιωτικότητας -μεταξύ τους είναι και η θέσπιση πάγια χαμηλών συντελεστών ΦΠΑ - έχω τακτικότατη επαφή με υψηλούς θεσμούς και πρόσωπα της κεντρικής πολιτικής σκηνής στην Ευρώπη.
Εφόσον εκλεγώ, δε θα πάω στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να μάθω από την αρχή πράγματα. Θα πάω με έτοιμες θέσεις, προτάσεις και διεκδικήσεις και εμπεριστατωμένη γνώση για το πώς μπορούν να προωθηθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για τη χώρα μας.
Η Σάμος είναι ένα νησί που σήκωσε και σηκώνει μεγάλο βάρος για το προσφυγικό. Είχατε καμιά φορά την αίσθηση πως, ως δήμαρχος, καλούσασταν να κάνετε τη δουλειά του κράτους;
Σε μόνιμη βάση. Αλλά, φευ, μόνο με υποχρεώσεις, ευθύνες και χρέος απέναντι στην τοπική κοινωνία και τη συνοχή της και χωρίς τους πόρους και τα μέσα που διαθέτει το κράτος. Αρκεί να σας πω ότι στη διαχείριση των Κέντρων Υποδοχής και Ταυτοποίησης, εμπλέκονται συνολικά 13 φορείς, κρατικοί και ΜΚΟ, αλλά οι Δήμοι όχι. Σ’ εμάς απέμεινε η αβάσταχτη επιβάρυνση στις υποδομές και στις υπηρεσίες κοινής ωφελείας.
Το Βαθύ έγινε μέσα σε λίγες εβδομάδες, από πόλη των 6.500, πόλη των 11.500 κατοίκων, με ό,τι σημαίνει αυτό για την ύδρευση, την αποχέτευση, τα απορρίμματα κ.λπ.. Αλλά από τα εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ που έχουν δοθεί στην Ελλάδα για το προσφυγικό / μεταναστευτικό, σε όλους, επαναλαμβάνω, σε όλους τους Δήμους της χώρας, έχουν φτάσει... ούτε πέντε: 4.900.000, για την ακρίβεια! Αντιλαμβάνεστε...
Με δεδομένη την εμπειρία σας, ποιο είναι το κλειδί για την αποσυμφόρηση των ελληνικών νησιών από πρόσφυγες και μετανάστες; Και πόσο πιθανή είναι μια πραγματικά κοινή πολιτική ασύλου;
Ένα και μόνο “κλειδί” δεν μπορεί να υπάρξει σ’ ένα τόσο πολυδιάστατο ζήτημα. Απαιτείται γενικότερος συντονισμός και συνεργασία. Ωστόσο, το πιο εύκολα εφαρμόσιμο και απολύτως απαραίτητο είναι η στελέχωση των υπηρεσιών που εξετάζουν τα αιτήματα ασύλου και αποφασίζουν για τη χορήγησή του, ή όχι και προφανώς ο σαφής διαχωρισμός προσφύγων και οικονομικών μεταναστών.
Στη Σάμο, υπάρχουν άνθρωποι, μεταξύ τους ασυνόδευτα ανήλικα και γυναίκες μόνες ή με παιδιά, που περιμένουν αυτή την απόφαση επί μήνες, αντί για μέρες. Πρόσφατα ήρθαν, για το σκοπό αυτό, πέντε εξειδικευμένοι υπάλληλοι και δε μπορούν να δουλέψουν διότι... δεν έχουν γραφείο! Τέτοιες στρεβλώσεις εκθέτουν τη χώρα μας.
Όσο για την κοινή πολιτική ασύλου, είναι ένα δύσκολο και περίπλοκο ζητούμενο, αλλά όχι ανέφικτο. Μπορεί και πρέπει να επιτευχθεί, αλλά θα χρειαστεί προσπάθεια. Μεγάλο ρόλο σ’ αυτό θα παίξει η και σύνθεση του επερχόμενου Ευρωκοινοβουλίου. Οι πολίτες πρέπει να κατανοήσουν ότι οι εκλογές της 26ης Μαΐου είναι εξαιρετικά κρίσιμες και γι’ αυτό το ζήτημα. Πρέπει να πάνε να ψηφίσουν, με ενδιαφέρον, με σύνεση και γνώση. Αφορά το μέλλον όλων μας και δεν πρέπει να το εναποθέσουμε στις ακραίες φωνές του ευρωσκεπτικισμού και του λαϊκισμού.
Αυτή τη στιγμή, στα 5 νησιά που αίρουν το βάρος του προσφυγικού, ισχύει μειωμένο καθεστώς ΦΠΑ. Πώς θα μπορούσε αυτό το καθεστώς να ξαναγίνει μόνιμο και όχι α λα καρτ;
Κατ’ αρχάς, κακώς, κάκιστα συνέδεσε η κυβέρνηση το θέμα του ΦΠΑ, με το προσφυγικό. Κατέστησε, έτσι, Σάμο, Λέσβο, Χίο, Κω και Λέρο, “ομήρους’’ των διακινητών, για κάτι που θα έπρεπε να ισχύει σε όλα τα ελληνικά νησιά, όπως ακριβώς ισχύει και σε όλα τα υπόλοιπα νησιά της Ε.Ε.! Η σημαντικότατη αυτή υπόθεση συζητείται στο ΣΤΕ στις 5 Απριλίου.
Η κατεξοχήν νησιωτική χώρα της Ευρώπης δε γίνεται να μην εφαρμόζει, όσα εφαρμόζουν σχετικά Γερμανία, Δανία, Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία... Είναι παράλογο και άδικο για ένα μεγάλο κομμάτι της χώρας που, επιπλέον, παράγει και το σημαντικότερο μέρος του πλούτου από τον τουρισμό, τη “βαριά βιομηχανία” της Ελλάδας.
Ως πρόεδρος της Επιτροπής Νησιωτικής Πολιτικής της ΚΕΔΕ έχω εργαστεί πολύ πάνω σ’ αυτό το θέμα και το ίδιο σκοπεύω να κάνω και στην καρδιά των ευρωπαϊκών θεσμών, εφόσον οι πολίτες με τιμήσουν με την ψήφο τους στις 26 Μαΐου.
[16.03.2019] Συνέντευξη στην εφημερίδα “Παρασκήνιο” και στον Γιώργο Ευγενίδη
